In het mortuarium op Schiphol staan tientallen doodskisten, soms al drie weken. Zij kunnen niet worden vervoerd naar het land van herkomst van de overledene. Dat komt omdat veel landen hun grenzen hebben gesloten vanwege het coronavirus. Vooral voor moslims is dat een probleem, omdat zij hun doden binnen 24 uur moeten begraven.
Turkije maakt inmiddels een uitzondering voor overledenen. Nabestaanden mogen het land daarentegen niet in. In Marokko is de grens voor doden en hun nabestaanden wel potdicht. Sommige families willen zo graag dat hun geliefde toch zijn laatste rustplaats in Marokko heeft, dat zij bereid zijn te wachten.
Calamiteitenhal
“We hebben het in overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken technisch mogelijk gemaakt dat dat ook kan”, vertelt Hans Heikoop. Hij is directeur van de Zorg Diensten Groep, waar het mortuarium op Schiphol onder valt. De organisatie verzorgt al vijftig jaar de uitvaarten en repatriëring van moslims in Nederland.
Als het nodig is, dan kan het stoffelijk overschot langer worden bewaard in een koeling op Schiphol. Daar is een speciale calamiteitenhal, die eerder ook werd gebruikt voor de slachtoffers van de MH17-ramp en het ongeluk met een Boeing van Turkish Airlines in 2009.
Het zijn hartverscheurende taferelen, zegt Heikoop. Sommige familieleden willen de laatste wens van vader of moeder perse uitvoeren, terwijl anderen dan toch de voorkeur geven aan een islamitische begrafenis in Nederland. Volgens Heikoop kiezen de meeste nabestaanden nu toch voor een laatste rustplaats in Nederland.
Eeuwigdurend
En dat is merkbaar op de paar islamitische begraafplaatsen die Nederland kent, zoals in Nuenen, Bergen op Zoom, Almere, Rotterdam en Utrecht. Op die begraafplaatsen kunnen mensen voor eeuwig rusten. Dat is belangrijk voor moslims, omdat zij hun doden niet mogen opgraven.
Zo’n begraafplaats kost tussen de 6600 en 10.000 euro. Dat zijn onverwacht hoge kosten voor mensen die jarenlang premie hebben betaald voor een repatriëringsverzekering bij overlijden. Die verzekering vergoedt de kosten niet van een begrafenis in Nederland.
Ibrahim Wijbenga van de Stichting Islamitisch Begrafeniswezen (IBW) is een van de initiatiefnemers van de begraafplaats in het Brabantse Nuenen. Hij merkt dat het begraven in Nederland tot op heden uitzonderlijk is voor Marokkanen en Turken. Niet alleen migranten van de eerste generatie willen liever in hun vaderland begraven worden; ook hun kinderen en kleinkinderen gaan na hun overlijden daarheen. Dat is zo geregeld in hun uitvaartverzekering.