Het is halverwege 1999 als de oorlog in Kosovo na bijna anderhalf jaar tot zijn einde komt. Peggy Lynch, dan 27 en beroepsmilitair, nu medewerker bij Post Mortem Zeeland, wordt na de oorlog met het gehele bataljon op uitzending gestuurd.

Inmiddels 49 jaar en moeder van 4 kinderen tussen de 21 en 15 jaar oud, kijken we samen met Peggy terug op deze indrukwekkende tijd. Ze heeft 8 jaar als beroepsmilitair bij de landmacht gediend. Ze was werkzaam bij de geneeskundige eenheid als verzorgende en chauffeur.

Brandende huizen

“We kwamen na de oorlog aan in Kosovo en zagen nog veel mensen en gezinnen uit Kosovo vluchten. Alles was verwoest en huizen stonden nog in brand. We waren getuigen van massagraven en mensen die nog geïdentificeerd moesten worden. De mensen die daar nog waren, hadden niks meer.”

Terug naar Kosovo

In de afgelopen tweeëntwintig jaar is Peggy al zeven keer terug geweest naar Kosovo samen met verschillende Kfor veteranen die op dezelfde uitzending zijn geweest. Voor Peggy is dit telkens weer een fijne mogelijkheid om haar vrienden te ontmoeten die ze in Kosovo heeft gemaakt en “een lekker bakkie thee” met ze te doen. Daarnaast gaat ze niet met lege handen naar Kosovo, maar grijpt ze telkens weer de kans om inwoners van Kosovo te helpen.

Steun voor Kosovo

Wanneer de veteranen teruggaan naar Kosovo hebben ze als doel om door te zetten waar ze in 1999 mee zijn begonnen: het helpen van de mensen met het wederopbouwen van het land en het steunen van de mensen die het minder hebben door middel van crowdfunding, lobbyen en een bijdrage vanuit de veteranen. Dit doen ze samen met een stichting waardoor ze al bereid zijn geweest om de inwoners te kunnen helpen met onder

andere voedselpakketten, nieuwe jassen, gevulde schooltassen en hout voor in de winter. Peggy vult aan: “Voor je gevoel is het maar klein, maar als je telkens weer ziet hoe blij de mensen er van worden, dan doet je dat zo goed.”

Met de stichting wordt overlegt voor welke doelgroep een crowdfunding wordt opgestart. Dit jaar gaat het opgehaalde geld naar een dorpje in Kosovo waar veel weduwes wonen, waarvan de man vermoord of weg is.

Een hechte vriendschap

Naast het helpen is er voor de veteranen ook een weekprogramma ingericht. Samen met een goede vriend organiseert Peggy zo’n week en bekijkt ze samen met andere veteranen welke plekken en steden nog op het wensenlijstje staan. “We steken al onze tijd en liefde er in, om de mensen die mee willen, het gevoel te geven dat wij ook voelen”.

De warmte straalt er van af als Peggy vertelt over haar mede-veteranen die ze haar “Brothers en Sisters in Arms” noemt, BIA’s en SIA’s. Haar “kameraden”. Ze heeft een hele mooie tijd en een leuke vriendschap overgehouden aan haar uitzending. “Het gevoel dat we hebben als we samenzijn, die verbondenheid, voelt als familie. Je woont een half jaar met elkaar samen. Ze zijn je steun en toeverlaat als je ergens mee zit of als je zin hebt in een babbeltje. ”Daarnaast heeft ook de terugreis, waarbij steeds meer Kfor veteranen zich aansluiten, voor een mooie groeiende vriendengroep gezorgd. “We zijn als groep hecht gebleven en komen regelmatig bij elkaar om de reis te bespreken en om te kijken hoe ver we waren, om de band te behouden. De band wordt na de terugreizen steeds sterker.”

Vorig jaar was de reis voor Peggy extra bijzonder. Het verlies van haar moeder hakte er flink in en even was niet duidelijk of Peggy zou deelnemen aan haar zelf georganiseerde reis. Toch was ieder overtuigt dat Peggy mee moest gaan en heeft ze een van haar beste beslissingen gemaakt. “Het overlijden van mijn moeder maakte het extra bijzonder om weer in Kosovo te zijn. Mijn kameraden hebben mij gesteund, door dik en dun.’’

Kosovo 20 jaar later

Tijdens de terugreis horen de veteranen hele ingrijpende verhalen. Maar ook zijzelf zijn niet koud gebleven bij de uitzending. Wegen zaten vol met gaten en inwoners reden op geïmproviseerde tractoren met paard ervoor. “Hun hele hebben en houwen op deze tractor”. Nu, tweeëntwintig jaar later, hebben ze alles weer opgepakt. Erg indrukwekkend vindt Peggy. “Het meest bijzondere is nog, wanneer je langskomt word je goed verzorgd en staat de hele tafel vol met eten en drinken. Ze zijn nog steeds erg dankbaar dat wij er zijn geweest en nog steeds voor ze zijn.”

Wat Peggy heeft geleerd van deze tijd is om haar niet druk te maken over dingen die er eigenlijk niet toe doen. Als het er niet is, dan is het er niet. En als het nu niet kan, dan kan het morgen. Er zijn ergere dingen.

Vrouw in het leger

Uit nieuwsgierigheid borrelde er toch een vraag naar boven. Een vrouw in dienst? Dat hoor je niet vaak. Peggy vertelt dat er best wat vrouwen in dienst waren. Bij Peggy is haar fascinatie voor het leger begonnen door de serie Tour of Duty, een militaire serie over Vietnam, uit de jaren 80. “Toen ik dat zag, dacht ik, dat wil ik ook! Ik wil ook mensen kunnen helpen! En ondanks mijn omgeving dacht dat het niet ging lukken vanwege mijn lengte, heb ik het toch gedaan!”

Van militair naar overledenenverzorger- en vervoerder

Voordat Peggy in de uitvaartbranche terecht kwam, heeft ze tien jaar in de beveiliging gewerkt. Het bleef maar kriebelen om iets voor anderen te betekenen, waardoor Peggy nu heel waardevol is voor nabestaanden. Ze geniet van haar werk en doet het met veel liefde en passie. “Als je van nabestaanden hoort, mijn vader, moeder of kind ligt er mooi bij dan weet je dat je het goed hebt gedaan. Je weet dat mensen eerder herinneren wat er niet goed is gegaan, daarom wil je dat de naaste er mooi en vredig bij ligt.

Een verband

Als je aan Peggy vraagt of ze beter overledenen kan zien door haar tijd in Kosovo of dat het in haar persoonlijkheid zit, geeft ze aan dat het vermoedelijk met beide te maken heeft. “Het is vooral het stukje helpen. Dat ik nabestaanden help om hun dierbaren zo goed mogelijk te kunnen herinneren. Het stukje dankbaarheid en voldoening dat nabestaanden mij geven. Dat ik hun dierbare op een zo mooi mogelijke en respectvolle manier terug heb kunnen geven, zoals zij hem/haar kennen. Natuurlijk kan dit niet altijd, maar je probeert altijd je best te doen, zodat zij op een zo goed mogelijke manier afscheid kunnen nemen.”

Tot slot

‘’Toch ben ik blij dat ik dit heb mogen meemaken en had ik het niet willen missen. Hoe gek het ook klinkt. Het was een pittige uitzending, maar dan pas besef je dat wij dit hier in Nederland een heel ander leven leiden. En hopelijk ook nooit zullen meemaken.”

Met dank aan: Peggy Lynch

Ben jij of ken jij iemand die ook een bijzonder, mooi of gek verhaal heeft? Vul dan onderstaand formulier in en wellicht zien wij jouw verhaal in de volgende interne nieuwsbrief!

Jouw verhaal